Tấm hình của sự nhục nhã...

Nhìn vào tấm hình dưới ni, mà đa số những nhà văn nhà báo chân chính sẽ không còn muốn nhìn nó thêm nữa, ta sẽ đi vào từng góc cạnh, từng tiêu điểm cụ thể hoặc đặc tả khuôn nét thì tấm hình đang ở trước mặt chúng ta đều dẫn đến cho người xem chúng ta một sự ngượng ngùng tập thể. Mội cell choáng ngợp và bất ngờ mà tác giả đã thình lình lật mặt ra cho thiên hạ nhìn, giống như một tấm màn sân khấu bỗng dưng biến mất và để lộ ra những cái không còn giấu giếm được nữa. 

Sự xuống cấp của xã hội, hay là sự nhục nhã của miếng cơm manh áo, hay sự hài hước hoàn chỉnh cho một vở diễn đặc tả cho cảnh vinh thân phì gia mà mỗi khuôn mặt, mỗi dáng người, mỗi điệu bộ thần thái hay tính ước lệ sân khấu... Tất cả các diễn viên trong tấm hình đều đã "tròn vai", kể cả nhân vật trung tâm nhất thời bấy giờ, Một ánh dương lúc toả sáng nhất. Bí thư thành uỷ Sài Gòn Đinh La Thăng trong một buổi nhổ cỏ không thể nào quên.

Các nhà báo trong tấm hình sẽ thăng giáng theo từng số phận, anh Thăng cũng sẽ giáng xuống đâu đó nhưng tấm hình "Các nhà báo tác nghiệp bí thư thạfnh uỷ Đinh La Thăng đang nhổ cỏ giúp dân" thì còn mãi mãi với thời gian, với dân tộc. Tôi rất muốn nói cho nhẹ bớt nỗi niềm, rằng trong nghiệp vụ báo chí thì đôi khi cũng gặp phải những cảnh dở khóc, dở cười không giống ai như vậy, nhưng than ôi, có cần phải diễn đến mức đỉnh cao chí tuệ như vậy không ? Có cần phải biến mình thành những con khỉ đang hành động như một lũ khỉ trong trò chơi của bầy khỉ ? Và anh Đinh La Thăng, giờ đây không còn làm bí thư Sài Gòn nữa và cũng không còn đi nhổ cỏ như ngày ấy nữa đang nghĩ thế nào về một đám nhà báo đang tác nghiệp sẽ nghĩ thế nào khi cả băng khỉ của báo chí lề phải bò lăn ra chụp hình anh. 

Có hàng trăm điều được dễ dàng nhận thấy trong tấm hình này nhưng có một điều dễ nhận ra nhất. Đó là không có ai đứng thẳng lưng dưới ánh mặt trời. Từ anh Đinh La Thăng oai quyền khét tiếng lúc đó cho đến người phóng viên áo xanh hèn hạ vừa quì vừa xông tới ở góc tấm hình, từ quân đến tướng, từ to đầu đến nhỏ đít, hết thảy đều lom khom uốn cong lưng trong một bộ dạng quen thuộc của loài không xương sống...

Và biến tất cả thành một trò hề nhục nhã và ta chỉ không biết nên khóc ba tiếng hay cười ba tiếng mà thôi...

Mai Tú Ân