Căn bản của Quốc Hội Dân Chủ là sự đối lập…

Nhân Quốc Hội nước ta đang họp, chúng ta thử tìm hiểu về một QH Anh, quốc hội đầu tiên và hình mẫu cho mọi quốc hội dân chủ (Đại Nghị) trên thế giới nhé. Có nhiều điều để nói về một QH của các thể chế dân chủ, nhưng điều căn bản chỉ là một. Đó là sự đối lập. Sự mâu thuẫn hiển nhiên trong haii hoặc nhiều hơn các phe phái lại  là điều cốt tử để tạo nên một Quốc Hội Dân Chủ.

Bắt nguồn xa xưa từ thời La Mã cổ đại, rồi tất cả đều xuất phát từ nước Anh rồi Mỹ và lan ra khắp thế giới với đôi chút khác biệt nhưng căn bản vẫn là QH có hai viện, Thượng viện và Hạ viện. Hạ viện (ở Anh gọi là Viện Thứ Dân, tức là Viện của Dân Ngu khu đen) là Viện quan trọng nhất, đề ra luật. Còn Thượng Viện (tức Viện Quí Tộc, tức dân Khu không đen) thì lại có ít quyền hơn nhiều.

Và tất cả mọi quyết sách quan trọng đều diễn ra trong một tòa nhà của cung điện Wét Minh Tơn (Westminster) trong phòng họp của Hạ Viện (xem hình) gọi là phòng Xanh vì ghế toàn màu xanh (Thượng Viện ghế đỏ) Các ông nghị được bầu, cùng thủ tướng và các thành viên chính phủ cũng có chân trong QH ngồi sát vai nhau vì rất chật chội và không có bàn hay laptop sang trọng như QH của các anh nghị gật xứ ta.

Thủ tướng và các bộ trưởng ngồi hàng ghế đầu, phía sau là phe đối lập, hoặc cũng có thời gian mỗi phe ngồi một bên. Ở chính giữa có các chủ tịch NV đội tóc giả chỉ ngồi làm vì để điều khiển trật tự, không tham gia tranh luận. Phía trên hội trường có rất nhiều chỗ để báo chí và dân chúng rảnh rỗi thì vào coi chùa. Và căn phòng trong hình bên dưới chính là trung tâm quyền lực quan trọng nhất của Đế Quốc Anh hùng mạnh ngày trước cũng như của nước Anh hiện nay. Và mấy trăm năm rồi căn phòng ấy, cái bàn ấy và những luật lệ không hề thay đổi một chút nào theo đúng truyền thống bảo thủ của nước này.

Qui tắc cuộc chơi thì rất đơn giản. Một vấn đề, một đạo luật lớn nhỏ được đưa ra rồi hai bên, tương ứng với hai đảng (hiện nay là đảng Bảo Thủ và Công Đảng) cứ thế mà thay nhau trình bầy kế hoạch, bên chính phủ đưa ra kế hoạch thì tán hươu tán vượn, ca kế hoạch của mình đưa ra là đỉnh cao trí tuệ. Phe đối lập thì dìm hàng, mạt sát, riễu cợt cái đỉnh cao trí tuệ ấy…Cứ thế hai bên, một hàng tôm, một hàng cá phang qua phang lại chí chóe, tơi bời…quá lắm thì chủ tọa lắc chuông bảo stốp. Và rồi qua các cuộc tranh cãi chết bỏ đó thì chân lý, là cái tốt nhất được rút ra và biểu quyết theo đa số thành luật.

Trong lịch sử nghị viện Anh như rứa cùng với đại đa số nghị viện của gần như toàn bộ thế giới dân chủ hiện đại đều theo chế độ cãi nhau này như Anh, Úc, Canada, Ấn Độ, Đức, Nhật Bản, Thái Lan…có tới gần trăm nước, gọi là những nước theo thể chế Đại Nghị. Còn hầu hết các nước còn lại thì theo chế độ Tổng Thống như Mỹ, Pháp, Indo, Hàn Quốc..v..v…

Trở lại các cuộc tranh cãi ở chế độ nghị viện như Anh thì rất là vui, rất đáng xem nếu rảnh. Các ông nghị hồi trước tranh luận một hồi nổi máu lên phang nhau cả bằng nắm đấm giống như các ông nghị xứ Đài Loan gần đây. Sau này Nghị viện cấm chơi bạo thì các ông nghị chơi nhiều chiêu độc như ném vào các bộ trưởng cặp táp, sổ sách thậm chí cả giày, dép... Cả guốc của lady nữa. Sau này cấm nên QH Anh chẳng thấy có em nào xài láp tóp hay ri động gì ráo trọi. Thậm chí tài liệu đem theo cũng không được phép có bìa cứng. Vì sợ các em lấy làm vũ khí sát thương chọi nhau.  Nhưng cùng tất biến, lại chơi chiêu khác, cứ  thấy thủ tướng hay bên chính quyền phát biểu thì các em đối lập hò hét, hát quốc ca, vỗ tay đểu hoặc dậm gót giầy ầm ĩ để chọc quê, để át tiếng kẻ thù…

Nhưng rồi cũng cấm, và bây giờ thì chỉ còn màn là xé giấy (tài liệu) tung lên như bươm bướm hoặc bỏ phòng họp để phản đối phe kia mà thôi.

Tất cả những điều trên chỉ chứng tỏ một điều rằng, Quốc Hội không phải là nơi để nhường nhịn nhau, không phải để tâng bốc nhau, không phải để đồng thuận, đồng lòng, không phải nơi để gật mà là nơi để đối lập nhau, kình chống nhau, phản biện nhau, tranh luận nảy lửa với nhau, thậm chí tố cáo nhau, hạ nhục nhau…v..v.. Và qua các cuộc đấu đá nảy lửa đó thì các thành viên ngồi nghe mới hiểu rõ vấn đề. Rồi cái ngu dốt, cái tham nhũng, cái dở hơi mới lòi ra cũng như đưa đến những sáng kiến, những sự thật cùng những điều luật được lòng dân. Và cũng chính từ các cuộc cãi vã giữa hai phe đó mà nhiều điều tốt đẹp nhất mà thế giới văn minh hiện nay đang được hưởng.

Và đối lập, mâu thuẫn mới là điều đáng ngưỡng mộ của nền nghị viện Anh Quốc cũng như của toàn thế giới dân chủ. Ngược lại một QH đồng thuận đồng lòng là điều mà các nền dân chủ sợ như sợ tà. Cũng như QH mà một đảng chiếm đa số tuyệt đối ( chiếm 75%) lại là tai họa cho nền dân chủ. Thế mới hãi QH 100% như xứ ta.

Như QH CHLB Đức hiện giờ, dù một đảng có được 100% dân Đức bầu cho, tức cầm quyền tuyệt đối nhưng cũng chi được phép có 49% số ghế của QH, đa số 51% còn lại để dành cho phe đối lập vào ngồi để cãi nhau.

Tổng thống Nam Phi N.Mandela trước cuộc bầu cử quốc hội tự do đầu tiên sau khi chế độ phân chủng bị đổ những năm 1990 thế kỷ trước, trước sự thắng thế hiển nhiên của dân da đen chiếm gần 90% dân số, da trắng chưa đầy 10%, thì khi được hỏi ông lo sợ gì nhất trong cuộc bầu cử này, nạn gian lận hay bạo lực thì ông Mandela đã trả lời : "Tôi sợ rằng chúng tôi (AND) thắng tuyệt đối (75%) . Vì như thế chúng tôi sẽ được thay đổi luật, độc chiếm QH, bóp chết đối lập..." Và Trời đã chiều ông khi năm ấy đảng ĐH Dân tộc Phi của ông chỉ chiếm chưa đầy 70%...không độc chiếm QH và nước Nam Phi dân chủ đã phát triển mạnh mẽ...

Có một danh nhân đã nói :”Nếu có một QH đồng thuận, đồng lòng thì chỉ có một cách để QH ấy  giúp cho dân cho nước, đó là nó hãy chết đi”

MTA